ÖMüR GEDİK KEDILERDE AğıZ SAğLığıNıN öNEMI
Ömür GEDİK
Cingöz’ü hatırlayanlar vardır mutlaka.
Çok yakışıklı bir sarman olur kendileri.
Yıllar önce Kanal D’de “Beyaz Show”un canlı yayınına çıkmıştık birlikte.
Demek ki o günlerde de sokak hayvanlarının sahiplen-dirilmesine önem veriyormuşuz.
Hatta sevgili Beyazıt ile birlikte iş yerlerine sokak canlarını sahiplendirmek için “Minik Dostlar İş Arıyor” adlı bir kısa film de yapmıştık.
Cannes’dan ödülü de kapmıştık.
İşte o Cingöz hâlâ benimle yaşıyor.
Ve şimdi onun hikâyesi üzerinden belki de pek çok kediye, köpeğe fayda sağlayacak bilgiler aktaracağım.
Diş ve ağız sağlığının genel sağlık üzerindeki etkisini insanlar özelinde biliyoruz.
Kediler ve köpekler de tıpkı insanlar gibi düzenli ağız bakımına ihtiyaç duyuyor.
Bebekken diş fırçalamaya alıştırmak önemli, sonradan bu alışkanlığı edindirmek biraz zor oluyor çünkü.
HAÇİKO Derneği’nin gönüllü veteriner hekimi Uğur Selin Çelikten, patili dostlarımızın ağız sağlığı üzerine uzman bir cerrah.
Özellikle bu konudaki yurtdışı yayın ve seminerleri yakından takip ettiğini bildiğim için Cingöz’ün bir süredir çektiği ağız içi sıkıntıları onunla paylaştım.
Cingöz’den yola çıkarak gelsin altın tavsiyeler...
Ağız kokusuna özellikle dikkat etmeliyiz ve beklemeden bir muayene şart. Çünkü diş hastalıklarının ucu böbrek bozukluklarına kadar uzanıyor, ki bunun da ne yazık ki geri dönüşü yok.
Kedi ve köpeklerin diş bakımı için en temel tavsiye dişlerinin düzenli olarak fırçalanması.
Her ne kadar kuru mama diş fırçalama etkisi yapıyor gibi gözükse de diş etlerine ve arkadaki dişlere diş fırçalamanın verdiği mekanik hijyeni sağlamıyor. Kediler ve köpekler için özel olarak üretilmiş diş fırçaları ve diş macunları var, pahalı da değil.
Diş fırçalama alışkanlığı ilk kazanılırken kedi, köpeğin diş etleri bir miktar kanayabilir, bu normal. Bizde de olmuyor mu, oluyor. Zamanla geçiyor zaten.
BEBEKKEN ALIŞTIRMAK GEREK
Yukarıda da dediğim gibi kedi veya köpek diş fırçalamaya bebeklik yaşlarında alıştırılmalı.
Ama bebeklik çağı geçildiyse hayvanlar için üretilen et suyu aromalı olan yutulabilir diş macunları teşvik amaçlı kullanılabilir.
Bununla birlikte hemen diş fırçasına geçmektense; parmaklara takılan çorap şeklinde parmak diş fırçaları, daha sonra yeniden parmağa takılan fırça şeklinde parmak diş fırçası ile diş fırçası korkusu yenilebilir.
Suya katılan diş taşı önleyici olduğu iddia edilen solüsyonlar işe yaramıyor.
Bunlar ne diş taşını önlüyor ne de diş eti hastalıklarını iyileştiriyor.
Aynı insanlardaki gibi hayvanlarda da dişler fırçalanmazsa dişlerin yüzeyinde plak oluşuyor, zamanla bu plak diş eti problemlerine yol açıyor. İki kere iki dört yani.
Diş taşı temizliği ve gerekirse diş çekilmesi, ağız sağlığı için kaçınmamamız gereken tedaviler. Ve tabii ki bu işlemlerin uzmanı bir cerrah tarafından yapılması çok çok önemli.
Selin’den öğrendiğimde çok şaşırmıştım, ameliyat esnasında diş etini kaldırıp, flep kaydırma yöntemi ile çene kemiğinin gerekli kısmından pencere kesip, diş kökünü ve dişi nazikçe kemikten alıyor.
Bu yöntemi tercih etmesinin birkaç sebebi var. Öncelikle kedilerin kafatası yapısı çok farklıymış. Mesela köpek dişinin kök uzunluğu, kendi dişinin uzunluğunun neredeyse iki katı ve kök, gözün hemen arka kısmında yer alabiliyor. Veya hastanın dişi, çene kemiğine sımsıkı bağlı olabiliyor.
Böylesi durumlarda bu operasyon ciddi bir uzmanlık gerektiriyor.
Öncelik tabii ki önlem ve ağız temizliği ile bu operasyonlara hiç gerek kalmaması.
Ama gerektiği durumlarda da böbrekleri ve genel sağlığı korumak için bu ameliyatlardan kaçınılmaması.
Hem bizim hem de patili çocuklarımızın diş, ağız ve genel sağlıklı günlerimiz olsun.